List Arcybiskupów diecezji warszawskich na Wielki Post 2015 r.

Umiłowani Siostry i Bracia,

W najbliższą środę rozpoczniemy Wielki Post – czas przygotowania do świąt Wielkiej Nocy. Jak co roku, wraz z wszystkimi wiernymi Kościoła, podejmiemy drogę duchowej przemiany i nawrócenia, które zawsze stanowią istotę tego czasu. W tym roku nasze przeżywanie Wielkiego Postu wpisuje się w program duszpasterski Kościoła w Polsce, będący przygotowaniem do obchodów 1050. rocznicy Chrztu Polski. To radosne wydarzenie pragniemy przeżywać w 2016 roku wraz z Ojcem Świętym Franciszkiem i młodzieżą z całego świata, którzy przybędą do naszej Ojczyzny. Przewodnikiem naszego przygotowania jest św. Jan Paweł II, patron tego roku.

Wielki Post wiąże się ściśle z Chrztem Świętym. W tradycji Kościoła czynnikiem bardzo mocno wpływającym na kształtowanie się tego okresu liturgicznego było bezpośrednie przygotowywanie dorosłych do przyjęcia sakramentu chrztu świętego w noc paschalną. Ukształtowane w ten sposób praktyki wielkopostne, podejmowane przez wiernych, pozwalają każdego roku odnawiać w sobie chrzcielny dar nowego życia w Chrystusie jako fundament naszego chrześcijańskiego życia. Do praktyk tych należą przede wszystkim: – modlitwa, która najpełniejszy wyraz znajduje w niedzielnej Mszy św. przeżywanej we wspólnocie; – słuchanie Słowa Bożego, do którego najlepszą okazję mamy uczestnicząc w wielkopostnych rekolekcjach; – nawrócenie, poprzez przystąpienie do sakramentu pokuty i pojednania; – postne wyrzeczenia, liczniejsze i bardziej znaczące w tym czasie; – jałmużna, jako dzielenie się tym co posiadam z potrzebującymi. Wszystkie te praktyki podejmujemy prowadzeni nauką i przykładem Pana Jezusa, szczególnie poprzez rozważanie Męki Pańskiej w tradycyjnych wielkopostnych nabożeństwach Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali.

Wiekową tradycją szczególnego przeżywania czasu Wielkiego Postu była specjalna praktyka, która narodziła się w Rzymie. Oto w poszczególne dni Wielkiego Postu wierni spotykali się każdego dnia w innym kościele miasta na specjalnej liturgii. Liturgia ta była wyrazem wspólnotowego przeżywania Wielkiego Postu, a zarazem stawała się wymownym znakiem wiary dla całego miasta. Dawała szansę pogłębionego przeżywania tych dni. Księgi liturgiczne aż do naszych czasów zaznaczały te kościoły przy poszczególnych dniach Wielkiego Postu. Tę rzymską tradycję podejmowało przez stulecia wiele innych miast. Pragnienie, aby tę praktykę podejmować i upowszechniać także dzisiaj, wyraził Kościół wielokrotnie w dokumentach dotyczących odnowionej liturgii. W Liście okólnym Kongregacji Kultu Bożego „O przygotowaniu i obchodzeniu świąt paschalnych (16 stycznia 1988)” czytamy: „Cały wysiłek pokutny Przygotowania Paschalnego zmierza także do tego, aby w jaśniejszym świetle przedstawić życie Kościoła lokalnego i je rozwijać. Dlatego bardzo się zaleca, aby zachowano i rozwijano tradycyjną formę zebrań Kościoła lokalnego na wzór stacji rzymskich”(p. 16).

Warto przypomnieć, że miasto Warszawa ma również swoją wspaniałą tradycję pasyjną. To tu powstało i upowszechniło się pasyjne nabożeństwo Gorzkich Żali, które przez dziesięciolecia odprawiane było stacyjnie w poszczególnych kościołach Starego Miasta w kolejne dni tygodnia. To w stołecznym kościele św. Anny wygłaszał swoje słynne kazania pasyjne patron Warszawy – bł. Władysław z Gielniowa. Na naszych oczach powstała i rozwija się tradycja Drogi Krzyżowej ulicami naszych dzielnic, z centralną Drogą Krzyżową w Wielki Piątek.

Podejmując wezwanie Stolicy Apostolskiej i nawiązując do wielkopostnych pasyjnych tradycji Warszawy pragniemy w tym roku rozpocząć warszawską liturgię stacyjną Wielkiego Postu. Zgodnie z tradycją celebrowana będzie w granicach miasta, czyli będzie obejmować i łączyć obie warszawskie diecezje. Przez kolejne 40 dni Wielkiego Postu, od Środy Popielcowej do Niedzieli Palmowej włącznie, w wyznaczonych kościołach obu diecezji na terenie miasta Warszawy, będziemy gromadzili się, aby uczestniczyć indywidualnie i wspólnotowo w przygotowanych na ten dzień specjalnych nabożeństwach. Centralnym wydarzeniem każdego dnia modlitwy stacyjnej będzie Msza Święta sprawowana o godz. 20.00, poprzedzona nabożeństwem Gorzkich Żali. Program tych nabożeństw, jak i kolejność poszczególnych stacji, czyli kościołów, w których będziemy się modlić, podany jest na stosownych plakatach i na stronach internetowych obu warszawskich diecezji.
Zaczynamy tę praktykę z nadzieją, że będzie ona dojrzewać i rozwijać się włączając coraz większą grupę wiernych, gotowych, by, naśladując tak wielu świętych i wybitnych ludzi Kościoła, podejmować praktykę wszystkich 40 dni liturgii stacyjnej. Zachęcamy gorąco wszystkich do udziału w tych spotkaniach, których bogaty program pozwoli każdemu, kto tego pragnie, wziąć udział w liturgii stacyjnej.
Na owocnie przeżyty czas Przygotowania Paschalnego wszystkim z serca błogosławimy.

† Kazimierz Kardynał Nycz
Arcybiskup Metropolita Warszawski

† Arcybiskup Henryk Hoser SAC
Ordynariusz Diecezji Warszawsko-Praskiej

fot. Wojciech Łączyński